Info Shqip
Ibrahim Naber
Ukrainë – Në fushëbetejat e luftës në Ukrainë, Rusia po përdor gjithnjë e më shpesh një armë të re: dronë kamikazë të lidhur me kabllo shumë të holla prej fibre optike, të cilat janë të paprekshme nga sistemet elektronike të bllokimit të sinjaleve. Kjo teknologji i ka dhënë Rusisë një avantazh strategjik, ndërkohë që Ukraina po përpiqet ta kapë hapin me zhvillimet.
Peizazhi i frontit lindor ngjan me rrjetat e “Spiderman-it”: fije të bardha, thuajse të padukshme, përhapen nëpër fusha dhe pemë. Bëhet fjalë për gjurmët e një arme të re precize që ka shkaktuar shumë viktima në anën ukrainase: dronët me fibër optike.
Këta janë dronë të vegjël FPV (First-Person-View), që mbajnë një bombë dhe drejtohen nga një operator. Por ndryshe nga modelet klasike, ata nuk përdorin sinjale radio, por janë të lidhur përmes një kablli vetëm 0.2 mm të hollë, çka i bën të imun ndaj ndërhyrjeve elektronike. Sa kohë që kablli nuk këputet, ata nuk mund të bllokohen dhe vështirë se neutralizohen, përveçse me armë zjarri.
Ky zhvillim ka përmbysur balancat në front. Që nga vjeshta e vitit 2024, forcat elitare ruse i kanë testuar këta dronë, dhe tashmë janë të pranishëm në shkallë të gjerë në lindje të Ukrainës, ku kanë luajtur rol kyç në ofensivat ruse, përfshirë rajonin e Kurskut gjatë dimrit. Ata kanë shkatërruar linja furnizimi dhe kanë goditur me efikasitet trupat ukrainase.
“Në rast sulmi, nuk kemi mbrojtje tjetër përveç armës sonë personale,” – thotë ushtari ukrainas Alex “Kosache”, pranë qytetit Torezk.
Oleksii Zhulinskyi (28), themelues i kompanisë 3DTech, prezanton një dron prej fiberglasi nga prodhimi i tyre.Burimi : Viktor Lysenko
📉 Një garë teknologjike në fushëbetejë
Në fillim të luftës, ishte Ukraina ajo që udhëhoqi zhvillimin e FPV-dronëve. Si Ukraina ashtu edhe Rusia prodhojnë sot nga 2 deri në 3 milionë FPV-dronë në vit. Ukraina arriti të godasë objektiva strategjikë në thellësi të Rusisë me ndihmën e inteligjencës artificiale.
Megjithatë, Rusia tani po udhëheq me teknologjinë e dronëve me kabllo, një zhvillim që tregon rëndësinë e fleksibilitetit në armatime. “Të dyja palët po kërkojnë avantazh asimetrik,” – thotë Markus Reisner, ekspert ushtarak austriak. “Dronët me kabllo janë dëshmi e kësaj gare të pandalshme.”
Imazhe nga raporti nga Ukraina: Prodhimi i dronëve me kontroll kabllor me fibra optike. Rrotullat me fibra optike për dronët luftarakë ukrainas vijnë nga Kina.Burimi : Viktor Lysenko
🇺🇦 Ukraina përpiqet të rikuperojë
Disa njësi elitare ukrainase, si “Achilles”, tashmë përdorin këta dronë me fibër optike. Por shumica e brigadave mbeten prapa. Ministri i Transformimit Digjital të Ukrainës, Mychajlo Fedorow, ka bërë thirrje për prodhim masiv të tyre:
“Këta dronë do të kenë një rol vendimtar deri në fund të këtij viti,” – tha ai në mars.
Rreth dhjetë kompani ukrainase tashmë janë përfshirë në këtë drejtim.
🛠️ Teknologjia vendimtare dhe sfidat
Një nga prodhuesit më të mëdhenj në Ukrainë është kompania 3DTech. Themeluesi i saj, Oleksii Zhulinskyi, një ish-ushtar i plagosur rëndë, thotë se firma prodhon pesë modele me rreze veprimi nga 10 deri në 20 kilometra, ndërsa po zhvillohen edhe versione me deri në 30 kilometra rreze.
Çdo dron bart nga 1.5 deri në 2.8 kg eksploziv, të mjaftueshme për të shkatërruar objektiva ushtarake. “Objektivi ynë është që 10 nga 10 dronë të arrijnë objektivin,” thotë Ilja “Ronin”, drejtuesi i zhvillimit teknik.
Kompania prodhon rreth 2000 dronë në muaj, me synimin për të arritur 10.000 në muaj. Kostoja për një dron është rreth 500 euro. Por 80% e komponentëve, përfshirë fibrën optike, importohen nga Kina, për shkak të mungesës së alternativave.
Zhulinskyi paralajmëron se edhe pse të rëndësishëm, këta dronë nuk janë “ndryshues të lojës”: “Ne ende kemi nevojë për FPV-dronët tradicionalë për të pasur shanse për fitore.”
⚠️ Rusia ka avantazh – për momentin
Ushtria ruse ka përmirësuar ndjeshëm kapacitetet për luftë elektronike, duke bllokuar dronët klasikë FPV të Ukrainës. Glasfaserdronët, në anën tjetër, janë të imunizuar ndaj këtyre ndërhyrjeve.
Ukraina po teston dronë që presin kabllot ose sisteme për t’i neutralizuar, por për momentin nuk ekziston një mbrojtje efektive.
🖊️ Ibrahim Naber është gazetar i WELT që raporton nga fronti në Ukrainë dhe për zgjedhjet presidenciale në SHBA.