Info Shqip
Presidenti Donald Trump po shqyrton një ndryshim të madh në pjesëmarrjen e SHBA-së në Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut, sipas tre zyrtarëve aktualë dhe ish-zyrtarë të lartë amerikanë dhe një zyrtari të Kongresit.
Trump ka diskutuar me ndihmësit mundësinë e kalibrimit të angazhimit të Amerikës në NATO në një mënyrë që favorizon anëtarët e aleancës që shpenzojnë një përqindje të caktuar të prodhimit të tyre të brendshëm bruto për mbrojtjen, thanë zyrtarët. Si pjesë e ndryshimit të mundshëm të politikës, SHBA mund të mos mbrojë një anëtar tjetër të NATO-s që sulmohet nëse vendi nuk përmbush kufirin e shpenzimeve të mbrojtjes, thanë zyrtarët. Nëse Trump e bën atë ndryshim, ai do të shënonte një ndryshim të rëndësishëm nga një parim thelbësor i aleancës i njohur si Neni 5 , i cili thotë se një sulm ndaj çdo vendi të NATO-s është një sulm ndaj të gjithëve.
“Revolucioni” në NATO
Presidenti po konsideron në mënyrë të ngjashme një ndryshim të politikës në të cilën SHBA mund të zgjedhë t’i japë përparësi stërvitjeve ushtarake me anëtarët e NATO-s që po shpenzojnë përqindjen e caktuar të PBB-së së tyre për mbrojtjen, thanë zyrtarët. Administrata e tij tashmë u ka sinjalizuar aleatëve evropianë të Amerikës se SHBA mund të zvogëlojë praninë e saj ushtarake në Evropë dhe një opsion që po shqyrtohet tani është të ripozicionohen disa trupa amerikane në rajon, në mënyrë që ato të përqendrohen në ose rreth vendeve të NATO-s që kanë shkallëzuar shpenzimet e tyre të mbrojtjes për të përmbushur përqindjen specifike të PBB-së së tyre, thanë zyrtarët.
I pyetur se Trump po konsideron të bëjë këto ndryshime në mënyrën se si SHBA angazhohet me NATO-n, një zyrtar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare tha në një deklaratë me shkrim, “Presidenti Trump është i përkushtuar ndaj NATO-s dhe Nenit V”.
Kritikat e Trump
Trump ka kritikuar vazhdimisht vendet e NATO-s për mos përmbushjen e objektivit aktual të anëtarëve të NATO-s për të shpenzuar 2% të PBB-së së tyre për mbrojtjen. Ai ka argumentuar se pabarazia është e padrejtë dhe i vë një barrë të shtuar SHBA-së Vendet e NATO-s ranë dakord më shumë se një dekadë më parë për të vendosur objektivin e shpenzimeve për secilën prej tyre në 2% të PBB-së. Por Trump ka shtyrë për të rritur këtë përqindje.
Së fundmi ai tha se anëtarët e NATO-s duhet të shpenzojnë 5% të PBB-së së tyre për mbrojtjen, megjithëse SHBA nuk e bëjnë këtë aktualisht. “NATO duhet të paguajë më shumë”, tha Trump në janar pas marrjes së detyrës. “Është qesharake sepse i prek ata shumë më tepër. Ne kemi një oqean në mes.” Ndryshimi i mundshëm në mënyrën se si SHBA merr pjesë në NATO vjen ndërsa Trump po i shtyn aleatët evropianë të bëjnë më shumë për të ndihmuar Ukrainën në luftën e saj me Rusinë dhe për të luajtur një rol të madh në ruajtjen e paqes në vend nëse arrihet një marrëveshje për t’i dhënë fund luftës.
Shembja e rendit botëror
Ambasadori i Ukrainës në Mbretërinë e Bashkuar, Valeri Zaluzhny, beson se një ndryshim në sjelljen e Uashingtonit mund të çojë në rënien e Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut dhe se Rusia mund të sulmojë Evropën. Zaluzhny beson se dy vendimet e fundit të SHBA, pezullimi i dërgimit të inteligjencës në Ukrainë dhe votimi kundër rezolutës së Kombeve të Bashkuara që dënon pushtimin rus të Ukrainës, janë një sfidë e madhe për të gjithë botën. Zaluzhny, tha se Shtetet e Bashkuara kishin vënë në pikëpyetje “unitetin e Perëndimit”, raporton BBC .
“Nuk është vetëm boshti i së keqes dhe Rusia që përpiqet të ndryshojë rendin botëror. Shtetet e Bashkuara po përpiqen ta shkatërrojnë atë”, tha Zaluzhny gjatë një konference në Institutin Mbretëror të Çështjeve Ndërkombëtare (Chatham House), një institut kërkimi me seli në Londër. Deklaratat e tij vijnë pas një takimi të tensionuar midis Presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky dhe Presidentit të SHBA Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë.